به گزارش قدس خراسان، داغ فاجعه معدن طبس تا مدت‌ها در ذهن و جانمان، نقش سیاهی می‌بندد، فاجعه‌ای که ننگ پرتلفات‌ترین حادثه معادن ایران را بر پیشانی خود دارد و گلِ حیاتِ ۴۹ انسان بی‌گناه را از کنار خانواده‌هایشان چید و روسیاهی‌اش به معدن زغال سنگ ماند.
این اتفاق بسیار تلخ، افکار عمومی را به سمت وضعیت ایمنی معادن، نظارت و بازرسی، اجرای قوانین و شرایط محیط کار در معادن استان‌های مختلف سوق می‌دهد. هر چند تأثیری در تسکین درد فاجعه معدن طبس ندارد اما شاید مرور این موضوعات بتواند از تکرار حوادث اینچنینی در سایر معادن کشور جلوگیری کند.
خراسان رضوی به دلیل موقعیت ویژه مکانی خود جایگاه مناسبی از نظر ظرفیت و تنوع ذخایر معدنی دارد. ذخایر زغال‌سنگ، مس، روی، آهن، منگنز، خاک نسوز، منیزیت، گل سفید، انواع سنگ‌های ساختمانی نظیر مرمریت، تراورتن، سنگ آهن و گچ در این استان فراوان است و با بیش از هزار و ۲۰۰ حلقه معدن و ۴۸ نوع ماده معدنی، قطب تولید سنگ‌آهن در خواف و تولید مواد معدنی از قبیل کرومیت، طلا، سنگ‌های تزئینی، مس و فیروزه به شمار می‌رود.
رئیس انجمن معادن و صنایع معدنی خراسان رضوی در گفت‌وگو با قدس خراسان می‌گوید: استان خراسان رضوی از نظر تعداد معادن جزو سه استان اول و از لحاظ تنوع جزو دو استان اول کشور است، بیشتر خطرات و حوادث معادن در معادن زیرزمینی است و با توجه به اینکه عمده معادن استان روباز است می‌توان گفت معادن این استان نسبت به سایر استان‌ها از لحاظ ایمنی در وضعیت متوسط خوب و در گروه A قرار دارد البته معدن زغال‌سنگ که نیاز به نظارت بیشتری دارد. معادن استان تاکنون دچار حادثه شده‌اند ولی در حال حاضر تعداد حوادث روند نزولی دارند.
مجید جمشیدی درباره اینکه دستورالعملی برای سنجش خطرات احتمالی معادن وجود دارد، می‌افزاید: رشته‌های آتشباری و ترابری در معادن، تهویه و نور در آیین‌نامه‌های اجرایی معادن استانداردسازی شده و قوانین خوبی در حوزه معادن حتی از پیش از انقلاب وجود دارد اما نیاز به تکمیل دارد که باید از طریق نظام‌های مهندسی پیگیری شود.
نیاز به قوانین در حوزه سنگ‌های زیرزمینی در استان
وی با اشاره به منابع سنگ استان می‌گوید: حدود ۲۰درصد معادن استان، سنگ ساختمانی است که باید با کمک مسئولان فنی و افراد باتجربه و ارشد این حوزه نظرخواهی شده و آیین‌نامه‌های جدیدی برایش آماده شود، چه بسا که در آینده ما به سمت استخراج زیرزمینی سنگ‌های ساختمانی خواهیم رفت که تاکنون استانداردی برایش تعریف نشده است.
نظارت باید تخصصی شود
رئیس انجمن معادن و صنایع معدنی خراسان رضوی با بیان اینکه قانون اصلاح معادن مربوط به سال ۷۷ است، می‌گوید: قوانین معادن عمدتاً مربوط به دوره چهارم مجلس شورای اسلامی است شاید نقصی در قوانین نباشد و مسئله اصلی دقت در نظارت است، افراد ناظر باید دارای تجربه و تبحر کافی در کار بوده و صلاحیت‌های فنی را داشته باشند به عبارتی نظارت باید تخصصی‌سازی شود و مسئله دوم اینکه قوانین باید به صورت کامل اجرا بشود و اگر قوانین موجود به درستی اجرا و نظارت شود خلأ چندانی وجود نخواهد داشت.
جمشیدی درباره نظارت بر کارفرما نیز خاطرنشان می‌کند: نظام‌های مهندسی معدن علاوه بر مسئولان فنی و ایمنی، باید گروهی به عنوان ناظر فنی نیز داشته باشند که به صورت نظام‌مند علاوه بر نظارت بر مسئولان فنی و ایمنی، بر بهره‌بردار و کارفرما نیز به درستی نظارت کند.
نظارت سالانه در معادن باید تغییر کند
وی با اشاره به فاصله زمانی سالانه میان بازرسی‌ها می‌گوید: استان خراسان رضوی میان ۳۰ استان به عنوان بازرس نمونه سال ۱۴۰۲ انتخاب شد اما به اعتقاد ما نظارت‌ها باید از سالانه به صورت فصلی تغییر کند و دست‌کم به صورت هر سه یا چهار ماه انجام شود که این موضوع نیازمند بودجه است.
هزینه نظارت بر معادن باید از حقوق دولتی تأمین شود
رئیس انجمن معادن و صنایع معدنی خراسان رضوی ادامه می‌دهد: هزینه نظارت بر معادن را باید دولت بدهد که می‌تواند از محل حقوق دولتی معادن پرداخت کند ولی متأسفانه برخلاف قانون این پول به توسعه معادن بازنمی‌گردد. در حالی که طبق قانون، حقوق دولتی باید صرف آموزش، بازگشایی معادن جدید، اکتشافات جدید و نظارت شود.
جمشیدی با اشاره به مسئله بازرسی معادن برای سلامت کارگران می‌گوید: وقتی بازرسان در معادن حضور می‌یابند، اگر معدن خطرساز باشد، موقتاً تعطیل می‌شود یا اگر نیاز به اصلاح باشد تا رفع نقص تعطیل می‌شود.
معادن بالای ۵۰ نفر باید واحد ایمنی داشته باشند
وی ادامه می‌دهد: کارگران معادن بالای ۵۰ نفر باید واحد اچ‌اس‌ای‌ای یا ایمنی در معادن داشته باشند؛ این واحد وظیفه آموزش افراد را پیش از حضور در معدن بر عهده دارد. معادنی همانند ایمیدرو، ذوب آهن اصفهان با حدود ۷۰۰ کارگر دائماً در حال دریافت آموزش هستند.
۶۰ درصد حوادث معادن، مدیریتی است
رئیس انجمن معادن و صنایع معدنی خراسان رضوی با بیان اینکه هر معدنی ممکن است خطرساز باشد، می‌گوید: خطر در تمام معادن وجود دارد حتی اگر زیرزمینی نباشد مثل معادن سنگ تزئینی، اما به صورت کلی اگر قرار باشد درصدی برای خطراتی که در معادن کل کشور وجود دارد در نظر بگیریم، ۶۰ درصد حوادث مربوط به مشکلات مدیریتی، حدود ۲۰ درصد نقص دستگاه‌ها و ۲۰ درصد حوادث نیز مربوط به بی‌احتیاطی و عدم رعایت کارگر یا شاغلان معادن است.
خراسان رضوی به دلیل موقعیت ویژه مکانی خود جایگاه مناسبی از نظر ظرفیت و تنوع ذخایر معدنی دارد. ذخایر زغال‌سنگ، مس، روی، آهن، منگنز، خاک نسوز، منیزیت، گل سفید، انواع سنگ‌های ساختمانی نظیر مرمریت، تراورتن، سنگ آهن و گچ در این استان فراوان است و با بیش از هزار و ۲۰۰ حلقه معدن و ۴۸ نوع ماده معدنی، قطب تولید سنگ‌آهن در خواف و تولید مواد معدنی از قبیل کرومیت، طلا، سنگ‌های تزئینی، مس و فیروزه به شمار می‌رود.
رئیس انجمن معادن و صنایع معدنی خراسان رضوی در گفت‌وگو با قدس خراسان می‌گوید: استان خراسان رضوی از نظر تعداد معادن جزو سه استان اول و از لحاظ تنوع جزو دو استان اول کشور است، بیشتر خطرات و حوادث معادن در معادن زیرزمینی است و با توجه به اینکه عمده معادن استان روباز است می‌توان گفت معادن این استان نسبت به سایر استان‌ها از لحاظ ایمنی در وضعیت متوسط خوب و در گروه A قرار دارد البته معدن زغال‌سنگ که نیاز به نظارت بیشتری دارد. معادن استان تاکنون دچار حادثه شده‌اند ولی در حال حاضر تعداد حوادث روند نزولی دارند.
مجید جمشیدی درباره اینکه دستورالعملی برای سنجش خطرات احتمالی معادن وجود دارد، می‌افزاید: رشته‌های آتشباری و ترابری در معادن، تهویه و نور در آیین‌نامه‌های اجرایی معادن استانداردسازی شده و قوانین خوبی در حوزه معادن حتی از پیش از انقلاب وجود دارد اما نیاز به تکمیل دارد که باید از طریق نظام‌های مهندسی پیگیری شود.
نیاز به قوانین در حوزه سنگ‌های زیرزمینی در استان
وی با اشاره به منابع سنگ استان می‌گوید: حدود ۲۰درصد معادن استان، سنگ ساختمانی است که باید با کمک مسئولان فنی و افراد باتجربه و ارشد این حوزه نظرخواهی شده و آیین‌نامه‌های جدیدی برایش آماده شود، چه بسا که در آینده ما به سمت استخراج زیرزمینی سنگ‌های ساختمانی خواهیم رفت که تاکنون استانداردی برایش تعریف نشده است.
نظارت باید تخصصی شود
رئیس انجمن معادن و صنایع معدنی خراسان رضوی با بیان اینکه قانون اصلاح معادن مربوط به سال ۷۷ است، می‌گوید: قوانین معادن عمدتاً مربوط به دوره چهارم مجلس شورای اسلامی است شاید نقصی در قوانین نباشد و مسئله اصلی دقت در نظارت است، افراد ناظر باید دارای تجربه و تبحر کافی در کار بوده و صلاحیت‌های فنی را داشته باشند به عبارتی نظارت باید تخصصی‌سازی شود و مسئله دوم اینکه قوانین باید به صورت کامل اجرا بشود و اگر قوانین موجود به درستی اجرا و نظارت شود خلأ چندانی وجود نخواهد داشت.
جمشیدی درباره نظارت بر کارفرما نیز خاطرنشان می‌کند: نظام‌های مهندسی معدن علاوه بر مسئولان فنی و ایمنی، باید گروهی به عنوان ناظر فنی نیز داشته باشند که به صورت نظام‌مند علاوه بر نظارت بر مسئولان فنی و ایمنی، بر بهره‌بردار و کارفرما نیز به درستی نظارت کند.
نظارت سالانه در معادن باید تغییر کند
وی با اشاره به فاصله زمانی سالانه میان بازرسی‌ها می‌گوید: استان خراسان رضوی میان ۳۰ استان به عنوان بازرس نمونه سال ۱۴۰۲ انتخاب شد اما به اعتقاد ما نظارت‌ها باید از سالانه به صورت فصلی تغییر کند و دست‌کم به صورت هر سه یا چهار ماه انجام شود که این موضوع نیازمند بودجه است.
هزینه نظارت بر معادن باید از حقوق دولتی تأمین شود
رئیس انجمن معادن و صنایع معدنی خراسان رضوی ادامه می‌دهد: هزینه نظارت بر معادن را باید دولت بدهد که می‌تواند از محل حقوق دولتی معادن پرداخت کند ولی متأسفانه برخلاف قانون این پول به توسعه معادن بازنمی‌گردد. در حالی که طبق قانون، حقوق دولتی باید صرف آموزش، بازگشایی معادن جدید، اکتشافات جدید و نظارت شود.
جمشیدی با اشاره به مسئله بازرسی معادن برای سلامت کارگران می‌گوید: وقتی بازرسان در معادن حضور می‌یابند، اگر معدن خطرساز باشد، موقتاً تعطیل می‌شود یا اگر نیاز به اصلاح باشد تا رفع نقص تعطیل می‌شود.
معادن بالای ۵۰ نفر باید واحد ایمنی داشته باشند
وی ادامه می‌دهد: کارگران معادن بالای ۵۰ نفر باید واحد اچ‌اس‌ای‌ای یا ایمنی در معادن داشته باشند؛ این واحد وظیفه آموزش افراد را پیش از حضور در معدن بر عهده دارد. معادنی همانند ایمیدرو، ذوب آهن اصفهان با حدود ۷۰۰ کارگر دائماً در حال دریافت آموزش هستند.
۶۰ درصد حوادث معادن، مدیریتی است
رئیس انجمن معادن و صنایع معدنی خراسان رضوی با بیان اینکه هر معدنی ممکن است خطرساز باشد، می‌گوید: خطر در تمام معادن وجود دارد حتی اگر زیرزمینی نباشد مثل معادن سنگ تزئینی، اما به صورت کلی اگر قرار باشد درصدی برای خطراتی که در معادن کل کشور وجود دارد در نظر بگیریم، ۶۰ درصد حوادث مربوط به مشکلات مدیریتی، حدود ۲۰ درصد نقص دستگاه‌ها و ۲۰ درصد حوادث نیز مربوط به بی‌احتیاطی و عدم رعایت کارگر یا شاغلان معادن است.
نظر شما